تفنگ بادی هاتسان یکی از انواع تفنگ‌های بادی است که در کشور ترکیه ساخته میشود. تفنگ بادی، یک نوع تفنگ است که شلیک گلوله در آن، بوسیله یک کپسولی که فشار هوا در آن محبوس شده یا یک پیستون انجام میشود. بدین صورت که فشار هوا توسط این پیستون ایجاد میشود و با چکاندن ماشه توسط فنر قوی به جلو رانده میشود. تفنگ بادی انواع مختلفی دارد که علاوه بر استفاده نظامی، امروزه از آنها در مواردی همچون تیراندازی و شکار استفاده میشود و همانطور که گفته شد یکی از آنها، تفنگ بادی هاتسان است. این تفنگ، به دلیل کیفیت و توان تولیدی بالا مورد توجه قرار گرفته و به دو شکل فنر پیستون و تفنگ بادی نیترو پیستون وجود دارد که در قسمت‌های بعدی در مورد آنها توضیح خواهم داد. از تفنگ بادی هاتسان بیشتر برای شکار و هدف‌زنی استفاده می‌کنند. از خصوصیات آن می‌توان به داشتن وسایل جانبی زیاد و قابل دسترس مثل(دوربین، صدا خفه‌کن و قنداق‌های مختلف) و فنربندی قدرتمند اشاره کرد.
تفنگ بادی هاتسان از مدل های پر کاربرد و پرطرفدار تفنگ بادی در کشور است. این فتنگ ها در ترکیه طراحی و تولید می شوند و در دو ساختار شلیک فنر پیستون و نیترو پیستون در بازار موجود هستند. این دو ساختار که در ادامه به توضیح آن ها خواهیم پرداخت به شکلی هستند که قدرت زیادی ایجاد نمی کنند ولی برای هدف زنی و شکار بسیار مناسب هستند و طول عمر زیادی دارند. در ادامه به شکل مختصر در خصوص تاریخچه تفنگ بادی در ایران صحبت خواهیم کرد و سپس در خصوص ویژگی های تفنگ بادی هاتسان توضیح خواهیم داد.
تاریخچه تفنگ های بادی در ایران
تفنگ های اولیه پس از توپ ها اختراع شدند و برای نخستین بار در اواخر قرن 10 میلادی تا میانه قرن 16 در ارتش اسپانیا مورد استفاده قرار می گرفتند. شیوه کار تفنگ های اولیه که با نام تفنگ سرپر فیتیله ای شناخته می شدند، انفجار باروت در داخل لوله تفنگ و پرتاب شدن گلوله به سوی هدف بود.
در خصوص تاریخ دقیق ورود تفنگ و توپ به ایران نظرات مختلفی وجود دارد. برخی از کارشناسان بر این باور اند که توپ و تفنگ توسط ونیزی ها در اواخر قرن 14 میلادی و اوایل قرن 15 به ایران آورده شده است، اما چیزی که مشخص است این است که پس از شکست ایرانیان در برابر ترکان عثمانی در جنگ چالدران در دوران زمامداری شاه اسماعیل صفوی که علت شکست، عدم مجهز بودن سپاه ایران به توپ، تفنگ و سلاح های آتشین بود، شاه اسماعیل تصمیم گرفت که سپاه خود را به توپ و تفنگ تجهیز کند. در این دوره شاه اسماعیل با استخدام مربیان انگلیسی و فرانسوی و خرید 6 هزار قبضه تفنگ از انگلستان و ساخت آن شروع به آموزش و تجهیز سپاهیان خود کرد.
پس از انقراض سلسله قاجاریه و به قدرت رسیدن رضا خان و تشکیل سلسله پهلوی، کارخانه جات مهمات و اسلحه سازی با نام قورخانه در کشور راه اندازی شد. یکی از این کارخانه جات اسلحه سازی در نزدیکی میدان توپخانه سابق (امام خمینی کنونی) ساخته شد و در طی 8 سال این کارخانه ها موفق به ساخت 600 توپ، 200 خمپاره، و تفنگ چخماقی و مقدار قابل توجهی مهمات شدند. در سال 1309 شمسی، رضا شاه هیئتی را با نام تفتیش و خرید اسلحه به کشور چکسلواکی روانه کرد و این هیئت 47 صندوق تفنگ برنو و 47 صندوق ساز، برگ چرکی خریداری و به ایران فرستاده شد. پس از این خرید ها بود که کم کم ورود تفنگ های مختلف به کشور شروع شد و در زمان انقلاب و جنگ به بیشترین میزان خود رسید.
پس از جنگ و آرام شدن اوضاع کشور، وارد شدن مدل های مختلف تفنگ بادی به کشور شروع شد. یکی از پر طرفدار ترین مدل ها، تفنگ بادی هاتسان است که به دلیل کیفیت و همچنین قدرت تولیدی خود بسیار مورد توجه قرار گرفته است. تفنگ بادی هاتسان توان تولیدی زیادی دارد و قابلیت رقابت با تفنگ پی سی پی دارد.
خصوصیات تفنگ بادی هاتسان
تفنگ بادی هاتسان دارای ویژگی‌های متفاوتی هستند که در اینجا انواع آن ذکر شده است:
تفنگ بادی هاتسان چهار نوع ساختار شلیک دارد. فنرپیستون، نیتروپیستون، پیسیپی، کپسول یکبار مصرف کربن‌دی‌اکسید. روش‌های مسلح شدن در آن کمرشکن، اهرم از عقب، اهرم از بغل، زیربازشو، لوراکشن می‌باشد. روش تنظیم شات در آن بوسیله رگلاتور و فشارشکن است و دارای کالیبرهای 5/4 و 5/5 می‌باشد. لوله‌های بکار رفته در تفنگ بادی هاتسان از دونوع رایفل و شرود و نوع قنداق در آن مونت‌کارلو و تامب‌هول با جنس‌هایی نظیر چوب، فلز و فایبرگلاس است.
انواع تفنگ های بادی
ساختار فنر پیستون
اینگونه تفنگ بادی نمونه اولیه این سلاح محسوب شده و از فنر قوی با قابلیت ارتجاعی بالا، یک پیستون و گیره ماشه بهره می برند. با کشیدن اهرم یا پایین بردن لوله سلاح فنر جمع شده و پیستون به ماشه قفل میشود. سپس با چکاندن ماشه پیستون به سرعت به سمت جلو حرکت کرده و ایجاد فشاری در حدود 30 تا 50 بار می‌کند، که موجب وارد شدن فشار هوا بر گلوله و حرکت آن در طول لوله میشود. تفنگ بادی هاتسان نمونه های از فنر پیستون دارد که حتی قوی ترین مدل آن می تواند فشاری برابر با 200 بار نیز ایجاد کند که این مسئله به دلیل فنر بندی قوی این تفنگ است.
ساختار نیترو پیستون
عملکرد این نوع سلاح مشابه مدل فنری است با این تفاوت که در این مدل فنر حذف شده و به جای آن از هوای محبوس در سیلندر پشت پیستون استفاده می شود. با مسلح کردن سلاح، پیستون عقب آمده و هوای حبس شده پشت خود را شدیدا فشرده کرده و سپس به ماشه قفل می شود. با چکاندن ماشه هوای فشرده شده پیستون را به شدت پیش رانده و فشاری تا ۱۰۰ بار ایجاد می کند. نمونه های دیگر تفنگ بادی هاتسان از این مکانیزم برای شلیک استفاده می کنند.
ساختار پی سی پی (هوای فشرده)
در این مدل تفنگ بادی، فنر و پیستون حذف شده و به جای آن از سیلندر تعبیه شده زیر لوله که تا ۲۲۰ الی ۳۰۰ بار توسط کمپرسور هوا پر شده است استفاده میشود. این مدل به دلیل نبود آلات متحرک بسیار کم لگد و بدون تکان است.
ویژگی های تفنگ بادی هاتسان
فنر بندی قدرتمند. تمامی مدل های تفنگ بادی هاتسان دارای فنربندی بسیار قدرتمندی هستند که به شما امکان می دهد با یک بار پر کردن تفنگ، شلیک بسیار قدرتمندی داشته باشید. تفنگ بادی هاتسان از نظر توان تولیدی می تواند با مدل های قدرتمند پی سی پی رقابت کند و برای سطح خود و تفنگ های فنری کاملا از مدل های دیگر پیش است.
داشتن قنداق های مختلف. این مدل تفنگ ها دارای مدل های قنداق مختلف و قابل تعویض هستند که می توانید برای شرایط مختلف، مدل های متفاوتی را انتخاب کنید. جنس قنداق ها نیز متفاوت است و از مدل های چوبی، فلزی و فایبرگلاس موجود در بازار می توانید برای تفنگ بادی هاتسان خود بهره بگیرید.
لوازم جانبی زیاد و در دسترس. به دلیل استفاده زیاد از تفنگ بادی هاتسان در کشور، لوازم جانبی زیادی همانند صدا خفه کن، دوربین و قنداق این مدل تفنگ در بازار موجود است.
ساختارفنرپیستون تفنگ بادی هاتسان
در این نوع تفنگها از فنر و پیستون و گیره ماشه استفاده میشود که با استفاده از انرژی ماهیچه‌های بدن لوله تفنگ را می‌شکنند و تفنگ را مسلح می‌کنند. بدین‌صورت که وقتی اهرم یا لوله تفنگ را می‌شکنند، فنر فشرده و جمع میشود و پیستون به ماشه می‌چسبد سپس با چکاندن ماشه، پیستون با سرعت و ایجاد فشار زیاد به سمت جلو حرکت می‌کند و باعث وارد شدن فشار هوا که فشاری بالغ بر 150تا 200 بار است بر گلوله و شلیک گلوله میشود. این تفنگها به دلیل داشتن فنر و پیستون و فشار ناشی از این دو، دارای لگد هستند و روش مسلح شدن آنها کمرشکن، اهرم از بغل و اهرم از زیر بغل است. تفنگ‌هایی با این ساختار مزایا و معایب خاص خود را دارند که ازمزایای آن می‌توان به قابل استفاده بودن آنها در هر مکان، قیمت مناسب و تعمیرات آسان و از معایب آن می‌توان به ضعیف شدن فنر بعد از استفاده تدریجی از آن، کاهش دقت و لرزش فنرکه به‌دلیل وجود لگد در آن است، اشاره کرد.
ساختارنیتروپیستون تفنگ بادی هاتسان
ساختار این نوع تفنگ مشابه تفنگ فنرپیستون است ولی در این تفنگ به جای فنر از هوا محبوس شده و یک پیستون استفاده میشود. بدین‌صورت که پشت پیستون هوا (گاز) در سیلندر محبوس شده و با مسلح کردن این سلاح، پیستون هوای محبوس شده در سیلندر را به عقب فشرده می‌کند و به ماشه قفل میشود سپس با چکاندن ماشه، هوای محبوس شده با سرعت و فشار زیاد (به اندازه 100بار) پیستون را به جلو حرکت می‌دهد و ساچمه به داخل لوله هدایت میشود سپس با سرعت و شتاب از تفنگ خارج میشود.معمولا گاز درون آن نیتروژن است و نام‌های تجاری که برای این وسیله گذاشته‌اند vortex, IGT ,Gas Ram و... از مزایای این نوع تفنگ بادی قابل استفاده در هر مکانی هستند، گاز مورداستفاده در آن برخلاف فنر در مدل فنرپیستون؛ ضعیف نمی‌شود و لرزش فنر در آنها وجود ندارد به همین دلیل دقت بهتری دارند و از معایب آنها، به دلیل قدرت بیشتری که دارند؛ پیستون با شدت بیشتری به عقب فشرده میشود و به انتهای سیلندر می‌کوبد و تعمیرات آن سخت‌تر از حالت فنری است.
ساختار پیسیپی تفنگ بادی هاتسان
در این نوع تفنگ به‌جای پیستون و فنر، از هوای فشرده استفاده میشود. در واقع سیلندری در آن قرارداده‌اند که به وسیله کمپرسور هوا پر میشود. این تفنگها نسبت به تفنگ‌هایی که در بالا ذکر شده دقت و سرعت بالایی دارند و به دلیل نداشتن وسایل متحرک شوک یا لگد ندارند و طول عمر بالایی دارند. جدیدترین تفنگ پی سی پی هاتسان، تفنگ پی سی پی هاتسان هرکولس است. این تفنگ دو مخزن 500 سی سی دارد و سرعت پرتاب ساچمه در کالیبرهای مختلف، متفاوت است. مکانیزم مسلح شدن آن از نوع اهرم بغل و تعداد شات در آن 120است. جنس لوله از فولاد و جنس قنداق آن فایبر است.
ساختار تفنگ بادی هاتسان با گازکربن دی اکسید
در این نوع تفنگ، منبع قدرت این تفنگ بادی، گاز کربن دی اکسید می‌باشد که این گاز در درون مخزن و در تفنگ قرار گرفته. فشار گاز کربن دی اکسید در دمای اتاق برای پرتاب گلوله، فشار مناسبی است اما با تغییرات در دما و فشار، دقت پرتاب در این تفنگ تغییر می‌کند. اما تیراندازهایی که از این سلاح استفاده می‌کنند حدود دو ساعت قبل از استفاده از آن، تفنگ را در دمای محیط قرار میدهند تا با دمای محیط هماهنگ شود. از این تفنگها بیشتر برای تیراندازی در فواصل نزدیک و تفریح استفاده میشود و کپسول گاز کربن دی اکسید در آن یکبار مصرف می‌باشد و بعد از یکبار استفاده دیگر از آن استفاده نمی‌شود.
انواع کالیبرهای مورد اسستفاده در تفنگ بادی هاتسان
ساچمه‌هایی که برای تفنگ بادی هاتسان استفاده می‌شوند دارای کالیبرهای متفاوتی هستند و بیشترین کالیبرها 5/4 ، 5/5 ،35/6 می‌باشد که با توجه به کاربرد و مورد استفاده، ساچمه مورد نظر انتخاب میشود. درمورد انواع کالیبرها توضیح داده شده.
کالیبر5/4 :
این کالیبر در مواقعی برای شکار استفاده میشود. ساچمه‌هایی با این کالیبر برای تفریح و تیراندازی استفاده می‌شوند. کالیبر 5/4 دارای سرعت و نفوذ بالا است ولی انرژی کمتری نسبت به کالیبرهای دیگر دارد.
کالیبر5/5 :
این کالیبر برای شکار مناسب است و برخلاف کالیبر 5/4 سرعت و نفوذ کم ولی انرژی و قدرت بالایی دارد. هر چقدر انرژی بیشتر باشد ضربه وارد شده به هدف بیشتر است.
کالیبر35/6 :
این کالیبر بیشتر برای شکار استفاده میشود و سرعت و نفوذش از دو کالیبر ذکر شده در بالا کمتر ولی انرژی و قدرت بیشتری دارد. از آنجایی که خطرناک است باید با داشتن مجوز از آن استفاده شود.
لوازم شکار